യൂട്രോഫിക്കേഷൻ (Eutrophication) എന്നത് ഒരു ജലാശയത്തിൽ (ഉദാഹരണത്തിന്, തടാകങ്ങൾ, നദികൾ, കുളങ്ങൾ) പോഷകങ്ങൾ അമിതമായി അടിഞ്ഞുകൂടുന്ന പ്രതിഭാസമാണ്. ഇത് പ്രധാനമായും സംഭവിക്കുന്നത് സസ്യങ്ങളുടെ വളർച്ചയ്ക്ക് ആവശ്യമായ ചില മൂലകങ്ങൾ ജലത്തിൽ അമിതമാകുമ്പോളാണ്.
i) ഫോസ്ഫറസ്: ജലത്തിൽ ഫോസ്ഫറസിന്റെ അളവ് കൂടുന്നത് ആൽഗകളുടെയും മറ്റ് സസ്യങ്ങളുടെയും അമിത വളർച്ചയ്ക്ക് (ആൽഗൽ ബ്ലൂം) കാരണമാകും. ഇത് യൂട്രോഫിക്കേഷനിലേക്ക് നയിക്കുന്ന ഒരു പ്രധാന ഘടകമാണ്.
ii) നൈട്രജൻ: ഫോസ്ഫറസിനെപ്പോലെ നൈട്രജനും (പ്രത്യേകിച്ച് നൈട്രേറ്റ്, അമോണിയ രൂപത്തിൽ) സസ്യങ്ങളുടെ വളർച്ചയ്ക്ക് അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്. ജലത്തിൽ നൈട്രജന്റെ അളവ് കൂടുന്നതും യൂട്രോഫിക്കേഷന് കാരണമാകും.
iii) കാൽസ്യം, യുറേനിയം: കാൽസ്യം ജലത്തിന്റെ കാഠിന്യത്തിന് കാരണമാകുമെങ്കിലും യൂട്രോഫിക്കേഷന് നേരിട്ട് കാരണമാകുന്നില്ല. യുറേനിയം ഒരു റേഡിയോആക്ടീവ് മൂലകമാണ്, ഇതിന് യൂട്രോഫിക്കേഷനുമായി ബന്ധമില്ല.
.
iv) സൾഫർ: സൾഫർ (സൾഫേറ്റുകൾ പോലുള്ള രൂപങ്ങളിൽ) ജലത്തിൽ ഉണ്ടാവാം, എന്നാൽ ഇത് യൂട്രോഫിക്കേഷന് ഒരു പ്രാഥമിക കാരണമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നില്ല. ആസിഡ് മഴയ്ക്ക് സൾഫർ ഡയോക്സൈഡ് കാരണമാകാം, പക്ഷേ യൂട്രോഫിക്കേഷനുമായി നേരിട്ട് ബന്ധമില്ല.
