ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയിൽ മൂന്നുതരത്തിലുള്ള അടിയന്തരാവസ്ഥകളെ കുറിച്ച് പ്രതിപാദിക്കുന്നു:
- ദേശീയ അടിയന്തരാവസ്ഥ - അനുച്ഛേദം 352
- സംസ്ഥാന അടിയന്തരാവസ്ഥ - അനുച്ഛേദം 356
- സാമ്പത്തിക അടിയന്തരാവസ്ഥ – അനുച്ഛേദം 360
ഇവയിൽ ദേശീയ അടിയന്തിരാവസ്ഥയിലാണ് രാഷ്ട്രപതിക്ക് മൗലികാവകാശങ്ങൾ റദ്ദു ചെയ്യുന്നതിനുള്ള അധികാരമുള്ളത്
ദേശീയ അടിയന്തരാവസ്ഥ:
- രാഷ്ട്രപതിക്ക് സ്വമേധയാ അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപിക്കാനുള്ള അധികാരമില്ല
- പാർലമെന്റ് നിന്റെ ‘written request’ ന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണ് രാഷ്ട്രപതി അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപിക്കുന്നത്.
- മന്ത്രി സഭയിൽ നിന്നുള്ള, എഴുതി തയ്യാറാക്കിയ ശുപാർശയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണ് രാഷ്ട്രപതി ദേശീയ അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപിക്കുന്നത്.
- പാർലമന്റിന്റെ അനുമതിയോടുകൂടി അടിയന്തരാവസ്ഥ നീട്ടിവെക്കാൻ രാഷ്ട്രപതിക്ക് അധികാരമുണ്ട്.
- ദേശീയ അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപിച്ചിരിക്കുമ്പോൾ ആർട്ടിക്കിൾ 20,21 ഒഴികെയുള്ള മൗലികഅവകാശങ്ങൾ എല്ലാം റദ്ദ് ചെയ്യാനുള്ള അധികാരം രാഷ്ട്രപതിക്കുണ്ട്.
- പ്രത്യേക ഭൂരിപക്ഷത്തോടെ പാർലമെന്റ് അംഗീകരിച്ച ദേശീയ അടിയന്തരാവസ്ഥ 6 മാസം നിലനിൽക്കും.
- ഓരോ ആറുമാസം കൂടുമ്പോഴും പാർലമെന്റിന്റെ അംഗീകാരത്തോടെ എത്ര കാലം വേണമെങ്കിലും ദേശീയ അടിയന്തരാവസ്ഥ നീട്ടി വയ്ക്കാവുന്നതാണ്.
- ഇന്ത്യയിൽ ദേശീയ അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെട്ടുള്ളത് മൂന്നുപ്രാവശ്യം.
ദേശീയ അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപിക്കുന്നതിനുള്ള കാരണങ്ങൾ:
- യുദ്ധം (External Agression)
- വിദേശ ആക്രമണം
- സായുധ വിപ്ലവം
