Question

ഇന്ത്യയിലെ ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ പ്രസ്ഥാനം ഔദ്യോഗികമായി ആരംഭിച്ചത് ഏത് വർഷമാണ്?

• A. 1972
• B. 1986
• C. 1966
• D. 1991

Answer 1

Answer:

C. 1966

ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ പ്രസ്ഥാനം - ഒരു വിശദീകരണം

• 1966-ൽ ആണ് ഇന്ത്യയിൽ ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ പ്രസ്ഥാനം ഔദ്യോഗികമായി ആരംഭിച്ചത്. ഇത് ഉപഭോക്താക്കളുടെ അവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള അവബോധം വളർത്തുന്നതിനും അവരുടെ താൽപ്പര്യങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനും ഊന്നൽ നൽകി.
• ഇന്ത്യയിലെ ഉപഭോക്തൃ പ്രസ്ഥാനത്തിന് ശക്തി പകർന്ന ഒരു പ്രധാന നിയമമാണ് ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമം (The Consumer Protection Act), ഇത് 1986-ൽ നിലവിൽ വന്നു. ഈ നിയമം ഉപഭോക്താക്കൾക്ക് നിരവധി അവകാശങ്ങളും പരാതി പരിഹാര സംവിധാനങ്ങളും ഉറപ്പാക്കി.
• 1986-ലെ ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമത്തിന് പകരം 2019-ൽ പുതിയ ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമം നിലവിൽ വന്നു. ഇ-കൊമേഴ്‌സ്, ടെലിമാർക്കറ്റിംഗ് തുടങ്ങിയ പുതിയ കാലത്തെ വ്യാപാര രീതികളെയും ഈ നിയമം ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.
• പുതിയ നിയമപ്രകാരം, കേന്ദ്ര ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ അതോറിറ്റി (Central Consumer Protection Authority - CCPA) രൂപീകരിച്ചു. ഇത് ഉപഭോക്തൃ അവകാശ ലംഘനങ്ങൾ അന്വേഷിക്കാനും നടപടിയെടുക്കാനും അധികാരമുള്ള ഒരു സ്ഥാപനമാണ്.
• ഇന്ത്യൻ ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമം ഉപഭോക്താക്കൾക്ക് ആറ് പ്രധാന അവകാശങ്ങൾ ഉറപ്പുനൽകുന്നു:
  • സുരക്ഷിതത്വത്തിനുള്ള അവകാശം (Right to Safety)
  • വിവരങ്ങൾ അറിയാനുള്ള അവകാശം (Right to be Informed)
  • തിരഞ്ഞെടുക്കാനുള്ള അവകാശം (Right to Choose)
  • അഭിപ്രായം കേൾക്കപ്പെടാനുള്ള അവകാശം (Right to be Heard/Represented)
  • നഷ്ടപരിഹാരം ലഭിക്കാനുള്ള അവകാശം (Right to Seek Redressal)
  • ഉപഭോക്തൃ വിദ്യാഭ്യാസത്തിനുള്ള അവകാശം (Right to Consumer Education)
• വസ്തുക്കളുടെ ഗുണനിലവാരം ഉറപ്പുവരുത്തുന്നതിനായി ഉപയോഗിക്കുന്ന ചില പ്രധാന അടയാളങ്ങളാണ് BIS (Bureau of Indian Standards) നൽകുന്ന ISI (Indian Standards Institution) മാർക്കും, കാർഷിക ഉൽപ്പന്നങ്ങൾക്ക് നൽകുന്ന AGMARK-ഉം.
• ദേശീയ ഉപഭോക്തൃ ദിനം എല്ലാ വർഷവും ഡിസംബർ 24-നാണ് ആചരിക്കുന്നത്. 1986-ലെ ഉപഭോക്തൃ സംരക്ഷണ നിയമം രാഷ്ട്രപതിയുടെ അംഗീകാരം നേടി നിയമമായി മാറിയത് ഈ ദിവസമാണ്.
• ലോക ഉപഭോക്തൃ അവകാശ ദിനം എല്ലാ വർഷവും മാർച്ച് 15-നാണ് ആചരിക്കുന്നത്. അമേരിക്കൻ പ്രസിഡന്റ് ജോൺ എഫ്. കെന്നഡി ഉപഭോക്തൃ അവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ച് പ്രസംഗിച്ചത് ഈ ദിവസമാണ്.
• ഉപഭോക്താക്കൾക്ക് അവരുടെ പരാതികൾ നൽകാൻ സഹായിക്കുന്നതിനായി ദേശീയ, സംസ്ഥാന, ജില്ലാ തലങ്ങളിൽ ഉപഭോക്തൃ തർക്ക പരിഹാര കമ്മീഷനുകൾ (Consumer Disputes Redressal Commissions) സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്.