ഇവാൻ പെട്രോവിച്ച് പാവ്ലോവ് (Ivan Petrovich pavlov) (1849-1936):
- അദ്ദേഹം ജനിച്ചത് റഷ്യയിലാണ്.
- ജീവശാസ്ത്ര ഗവേഷകനായിരുന്ന പാവ്ലോവ്, അപ്രതീക്ഷിതമായി മനഃശാസ്ത്രത്തിൽ എത്തപ്പെട്ടു.
- 1890 ൽ അദ്ദേഹത്തിന് Professor of pharmacology എന്ന പ്രൊഫസർഷിപ്പ് നേടി.
- 1904 ൽ ദഹന വ്യവസ്ഥയെ കുറിച്ചുള്ള പഠനത്തിന് നോബൽ സമ്മാനം.
പൗരാണികാനുബന്ധ സിദ്ധാന്തം (Classical Conditioning):
- മനഃശാസ്ത്രത്തിന്റെ ചരിത്രത്തിൽ അനുബന്ധന രീതി (Conditioning), ആദ്യമായി രേഖപ്പെടുത്തിയത് പാവ്ലോവ് ആയിരുന്നു.
- അത് കൊണ്ട് തന്നെ പാവ്ലോവിന്റെ അനുബന്ധന പ്രക്രിയയെ പൗരാണികാനുബന്ധനം (Classical Conditioning) എന്നുമറിയപ്പെടുന്നു.
- അതിനാൽ, പൗരാണികാനുബന്ധത്തിന്റെ ഉപജ്ഞാതാവ് എന്നറിയപ്പെടുന്നത് പാവ്ലോവ് ആണ്.
അനുബന്ധനം:
- സ്വാഭാവിക ചോദകവും (Natural stimulus), അതിന്റെ സ്വാഭാവിക പ്രതികരണവും (Natural response) തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തിൽ വരുന്ന പരിവർത്തനത്തെയാണ്, അനുബന്ധനം എന്ന് പറയുന്നത്.
- സ്വഭാവിക ചോദകത്തിന് പകരം, ഒരു കൃത്രിമ ചോദകം (Artificial stimulus) സൃഷ്ടിക്കുകയും, അത് വഴി കൃത്രിമ ചോദകവും, സ്വാഭാവിക പ്രതികരണവും തമ്മിൽ ഒരു ബന്ധം സ്ഥാപിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു.
ബി.എഫ്.സ്കിന്നർ (Burrhus Frederic Skinner) (1904-1990):
- സ്കിന്നർ ഒരു അമേരിക്കൻ മനഃശാസ്ത്രജ്ഞൻ ആയിരുന്നു.
- അദ്ദേഹം ഹാർവാർഡ് സർവകലാശാലയിൽ, പ്രൊഫസർ ആയും പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നു.
- പ്രവർത്തനാനുബന്ധന സിദ്ധാന്തത്തിന്റെ ഉപജ്ഞാതാവ് എന്നറിയപ്പെടുന്നത് ബി.എഫ് സ്കിന്നർ ആണ്.
പ്രവർത്തനാനുബന്ധ സിദ്ധാന്തം / പ്രക്രിയാനുബന്ധനം (Theory of Operant Conditioning):
പാവ്ലോവിന്റെ S-R ബന്ധത്തിന് പകരം, R-S ബന്ധത്തിനും, പ്രബലനത്തിനും (Reinforcement) ഊന്നൽ നൽകിയ സിദ്ധാന്തമാണ് പ്രവർത്തനാനുബന്ധന സിദ്ധാന്തം. ഈ സിദ്ധാന്തം മുന്നോട്ട് വെച്ചത് സകിന്നരാണ്.
