ഫെഡറൽ ഗവൺമെൻ്റ് vs. ഏകായത്ത (Unitary) ഗവൺമെൻ്റ്
ഫെഡറൽ, ഏകായത്ത ഗവൺമെൻ്റുകൾ തമ്മിലുള്ള പ്രധാന വ്യത്യാസങ്ങൾ താഴെക്കൊടുക്കുന്നു:
ഫെഡറൽ ഗവൺമെൻ്റ്
ഫെഡറൽ ഭരണത്തിൽ അധികാരം കേന്ദ്ര സർക്കാരിനും സംസ്ഥാന സർക്കാരുകൾക്കുമായി വീതിച്ചു നൽകുന്നു.
സർക്കാർ സംവിധാനം: കേന്ദ്രത്തിലും സംസ്ഥാനങ്ങളിലുമായി രണ്ട് തലത്തിലുള്ള സർക്കാരുകൾ ഉണ്ടായിരിക്കും.
ഭരണഘടന: സാധാരണയായി, ഇത് ഒരു ലിഖിത ഭരണഘടനയായിരിക്കും.
അധികാര വിഭജനം: കേന്ദ്ര-സംസ്ഥാന സർക്കാരുകൾക്കിടയിൽ അധികാരം പങ്കിടുന്നു.
ഭരണഘടനയുടെ പദവി: ഭരണഘടനയ്ക്കാണ് ഏറ്റവും ഉയർന്ന മേധാവിത്വം.
ഭരണഘടനയുടെ സ്വഭാവം: ഇത് സാധാരണയായി ദൃഢമായ ഒന്നായിരിക്കും.
നീതിന്യായ വിഭാഗം: സർക്കാരിൽനിന്ന് സ്വതന്ത്രമായ ഒരു നീതിന്യായ വിഭാഗം ഉണ്ടായിരിക്കും.
നിയമനിർമ്മാണ സഭ: സാധാരണയായി ദ്വിമണ്ഡല നിയമനിർമ്മാണ സഭ (രണ്ട് സഭകൾ) ഉണ്ടായിരിക്കും.
ഉദാഹരണങ്ങൾ: അമേരിക്ക, കാനഡ, ഇന്ത്യ, ബ്രസീൽ, ജർമ്മനി, മെക്സിക്കോ.
ഏകായത്ത (Unitary) ഗവൺമെൻ്റ്
ഏകായത്ത ഭരണത്തിൽ എല്ലാ അധികാരവും കേന്ദ്ര സർക്കാരിൽ കേന്ദ്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.
സർക്കാർ സംവിധാനം: രാജ്യത്ത് ഒറ്റ ഗവൺമെൻ്റ് മാത്രമേ ഉണ്ടാകൂ. പ്രാദേശിക സർക്കാരുകൾക്ക് അധികാരം കേന്ദ്രം നൽകിയാൽ മാത്രമേ ഉണ്ടാകൂ.
ഭരണഘടന: ഇത് ലിഖിതമോ (ഉദാഹരണം: ഫ്രാൻസ്) അലിഖിതമോ (ഉദാഹരണം: ബ്രിട്ടൺ) ആകാം.
അധികാര വിഭജനം: കേന്ദ്രത്തിൽ മാത്രമായി എല്ലാ അധികാരവും കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നതിനാൽ, പ്രത്യേക അധികാര വിഭജനം ഇല്ല.
ഭരണഘടനയുടെ പദവി: ഭരണഘടനയ്ക്ക് മേധാവിത്വം ഉണ്ടായെന്നുവരില്ല. (ഉദാഹരണം: ബ്രിട്ടൺ).
ഭരണഘടനയുടെ സ്വഭാവം: ഇത് ദൃഢമോ (ഉദാഹരണം: ഫ്രാൻസ്) അയവുള്ളതോ ആകാം.
നീതിന്യായ വിഭാഗം: നീതിന്യായ വിഭാഗം സ്വതന്ത്രമോ അല്ലാത്തതോ ആകാം.
നിയമനിർമ്മാണ സഭ: നിയമനിർമ്മാണ സഭ ദ്വിമണ്ഡലമോ (ഉദാഹരണം: ബ്രിട്ടൺ) ഏകമണ്ഡലമോ (ഉദാഹരണം: ചൈന) ആകാം.
ഉദാഹരണങ്ങൾ: ബ്രിട്ടൺ, ഫ്രാൻസ്, ചൈന, ജപ്പാൻ, ശ്രീലങ്ക.