ഋഗ്വേദകാലത്തെ രാഷ്ട്രീയഘടന പൊതുവേ പുരോഗമനാത്മകമായ ഒന്നായിരുന്നു. രാജവാഴ്ചയിൽ അധിഷ്ഠിതമായിരുന്നു അന്നത്തെ രാജ്യഭരണം.
പരമ്പരാഗതമായ മക്കത്തായമുറയ്ക്കാണ് രാജാക്കന്മാർ ഭരണാധികാരം
രാജാവ് (രാജൻ) ഒരു സ്വേച്ഛാധിപതിയായിരുന്നില്ല. പൊതുജനപ്രാധിനിത്യമുണ്ടായിരുന്ന ഗോത്രസമിതികൾ രാജാക്കന്മാരുടെ അധികാരത്തെ നിയന്ത്രിച്ചുപോന്നു.
ഋഗ്വേദത്തിൽ രണ്ട് പ്രധാന ഘടകങ്ങളെപ്പറ്റിയാണ് പരാമർശിക്കുന്നത്.
'സഭ'യും 'സമിതി'യും ആയിരുന്നു അവ.
ഈ രണ്ടു സമിതികളും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം സ്‌പഷ്ടമല്ല.
'സഭ' ഗോത്രത്തലവന്മാരെയും 'സമിതി' പൗരജനങ്ങളെയും പ്രതിനിധീകരിച്ചിരുന്ന സംഘടനകളായിരുന്നിരിക്കാം.
ഈ രണ്ടു ഘടകങ്ങളും രാജാക്കന്മാരുടെ അധികാരങ്ങൾ നിയന്ത്രിച്ചതിനു പുറമേ പിൻതുടർച്ചാവകാശത്തർക്കങ്ങളിലും അന്തിമതീരുമാനം കല്പിച്ചിരുന്നു.
രാജാവ് സദസ്യരോടുകൂടി തൻ്റെ കൊട്ടാരത്തിൽ താമസിക്കുകയായിരുന്നു പതിവ്. അദ്ദേഹത്തെ സഹായിക്കുവാൻ ധാരാളം ഉദ്യോഗസ്ഥന്മാരും ഉണ്ടായിരുന്നു. ഇവരിൽ പ്രധാനികൾ 'സേനാനി'യും 'പുരോഹിത'നും ആയിരുന്നു.
രാജാവിന് സ്ഥിരമായ വരുമാനമാർഗ്ഗങ്ങൾ ഒന്നും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല.
“ പ്രജകളിൽനിന്നും കിട്ടിയിരുന്ന കപ്പവും പടയോട്ടക്കാലത്ത് ശത്രുരാജ്യങ്ങളിൽനിന്നു പിടിച്ചെടുത്ത സമ്പത്തും ആയിരുന്നു രാജകീയഭണ്ഡാഗാരത്തിലേക്കുള്ള പ്രധാന വരുമാനമാന മാർഗ്ഗം.”
