ഇന്ത്യയിൽ ഭാഷാ അടിസ്ഥാനത്തിൽ രൂപമെടുത്ത ആദ്യ സംസ്ഥാനം?
Aആന്ധ്രാപ്രദേശ്
Bതമിഴ്‌നാട്
Cഗുജറാത്ത്
Dകർണ്ണാടക
Answer:
A. ആന്ധ്രാപ്രദേശ്
Read Explanation:
ഇന്ത്യയിലെ ഭാഷാ അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള സംസ്ഥാന രൂപീകരണം
- ഇന്ത്യയിൽ ഭാഷാ അടിസ്ഥാനത്തിൽ രൂപം കൊണ്ട ആദ്യ സംസ്ഥാനമാണ് ആന്ധ്രാപ്രദേശ്.
- ഇത് 1953 ഒക്ടോബർ 1-ന് നിലവിൽ വന്നു.
- ആന്ധ്രാപ്രദേശിന്റെ ആദ്യ തലസ്ഥാനം കർണൂൽ ആയിരുന്നു. പിന്നീട് ഹൈദരാബാദിലേക്ക് മാറ്റുകയും, ആന്ധ്രാപ്രദേശ് വിഭജിച്ച് തെലങ്കാന രൂപീകരിച്ചപ്പോൾ അമരാവതി ആന്ധ്രാപ്രദേശിന്റെ പുതിയ തലസ്ഥാനമാവുകയും ചെയ്തു.
പട്ടി ശ്രീരാമുലുവും ആന്ധ്രാപ്രദേശും
- ആന്ധ്രാപ്രദേശ് സംസ്ഥാന രൂപീകരണത്തിന് നിർണായക പങ്ക് വഹിച്ച വ്യക്തിയാണ് പോറ്റി ശ്രീരാമുലു.
- തെലുങ്ക് സംസാരിക്കുന്നവർക്കായി ഒരു പ്രത്യേക സംസ്ഥാനം വേണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ട് അദ്ദേഹം 58 ദിവസത്തെ നിരാഹാര സമരം നടത്തി.
- 1952 ഡിസംബർ 15-ന് നിരാഹാര സമരത്തെ തുടർന്ന് അദ്ദേഹം അന്തരിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ മരണം വലിയ ജനരോഷത്തിന് കാരണമാവുകയും, തുടർന്ന് അന്നത്തെ പ്രധാനമന്ത്രി ജവഹർലാൽ നെഹ്റു ആന്ധ്രാപ്രദേശ് സംസ്ഥാനം രൂപീകരിക്കാൻ നിർബന്ധിതനാവുകയുമായിരുന്നു.
സംസ്ഥാന പുനഃസംഘടനാ കമ്മീഷൻ (ഫസൽ അലി കമ്മീഷൻ)
- ഭാഷാ അടിസ്ഥാനത്തിൽ സംസ്ഥാനങ്ങൾ രൂപീകരിക്കണമെന്ന ആവശ്യം ശക്തമായതിനെ തുടർന്ന്, സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ അതിരുകൾ പുനർനിർണയിക്കുന്നതിനായി 1953-ൽ ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റ് സംസ്ഥാന പുനഃസംഘടനാ കമ്മീഷനെ (States Reorganisation Commission – SRC) നിയമിച്ചു.
- ഈ കമ്മീഷൻ ഫസൽ അലി കമ്മീഷൻ എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു, കാരണം ജസ്റ്റിസ് ഫസൽ അലി ആയിരുന്നു അതിന്റെ അധ്യക്ഷൻ.
- കമ്മീഷനിലെ മറ്റ് അംഗങ്ങൾ കെ.എം. പണിക്കർ, ഹൃദയനാഥ് കുൻസ്രു എന്നിവരായിരുന്നു.
- കമ്മീഷൻ 1955-ൽ അവരുടെ റിപ്പോർട്ട് സമർപ്പിച്ചു. ഈ റിപ്പോർട്ടിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ 1956-ൽ സംസ്ഥാന പുനഃസംഘടനാ നിയമം (States Reorganisation Act) പാർലമെന്റ് പാസാക്കി.
- ഈ നിയമത്തിലൂടെ 1956 നവംബർ 1-ന് 14 സംസ്ഥാനങ്ങളും 6 കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളും നിലവിൽ വന്നു.
ഭാഷാ അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള സംസ്ഥാന രൂപീകരണത്തെക്കുറിച്ചുള്ള മറ്റ് കമ്മിറ്റികൾ
- ധർ കമ്മീഷൻ (1948): ഭാഷാ അടിസ്ഥാനത്തിൽ സംസ്ഥാനങ്ങൾ രൂപീകരിക്കുന്നതിനെ എതിർക്കുകയും ഭരണപരമായ സൗകര്യങ്ങൾ അടിസ്ഥാനമാക്കി സംസ്ഥാനങ്ങളെ പുനഃസംഘടിപ്പിക്കണമെന്ന് ശുപാർശ ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.
- ജെ.വി.പി. കമ്മിറ്റി (1948): ജവഹർലാൽ നെഹ്റു, സർദാർ വല്ലഭായ് പട്ടേൽ, പട്ടാഭി സീതാരാമയ്യ എന്നിവർ ഉൾപ്പെട്ട ഈ കമ്മിറ്റിയും ഭാഷാ അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള സംസ്ഥാന രൂപീകരണത്തെ എതിർത്തു. എന്നാൽ, പോറ്റി ശ്രീരാമുലുവിന്റെ മരണശേഷം ആന്ധ്രാപ്രദേശ് രൂപീകരിച്ചതോടെ ഈ വിഷയത്തിൽ കേന്ദ്രസർക്കാരിന്റെ നിലപാട് മാറി.