ഗ്രാം സ്റ്റെയിനിംഗ് എന്നത് ബാക്ടീരിയകളെ അവയുടെ കോശഭിത്തിയുടെ ഘടനയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ തരംതിരിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഒരു പ്രധാന ലാബ് ടെക്നിക്കാണ്. ഈ പ്രക്രിയയിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന വിവിധ സ്റ്റെയിനുകൾ ബാക്ടീരിയകളുടെ വ്യത്യസ്ത നിറങ്ങളിൽ കാണാൻ സഹായിക്കുന്നു.
ക്രിസ്റ്റൽ വയലറ്റ് (Crystal Violet): ഇത് പ്രാഥമിക സ്റ്റെയിൻ ആണ്. ഇത് ഗ്രാം പോസിറ്റീവ്, ഗ്രാം നെഗറ്റീവ് ബാക്ടീരിയകളെ വയലറ്റ് നിറത്തിൽ സ്റ്റെയിൻ ചെയ്യുന്നു.
ഗ്രാംസ് അയഡിൻ (Gram's Iodine): ഇത് ഒരു മോർഡന്റ് ആണ്. ക്രിസ്റ്റൽ വയലറ്റ് കോശഭിത്തിയിൽ ഉറപ്പിക്കാൻ ഇത് സഹായിക്കുന്നു.
ഡീകളറൈസർ (Decolorizer - Ethanol or Acetone): ഈ ഘട്ടത്തിൽ ഗ്രാം നെഗറ്റീവ് ബാക്ടീരിയകളുടെ നേർത്ത പെപ്റ്റിഡോഗ്ലൈക്കാൻ പാളിയിൽ നിന്ന് ക്രിസ്റ്റൽ വയലറ്റ് നീക്കം ചെയ്യപ്പെടുന്നു, അവ നിറമില്ലാത്തതായി മാറുന്നു. ഗ്രാം പോസിറ്റീവ് ബാക്ടീരിയകളുടെ കട്ടിയുള്ള പെപ്റ്റിഡോഗ്ലൈക്കാൻ പാളി ക്രിസ്റ്റൽ വയലറ്റിനെ നിലനിർത്തുന്നു.
സാഫ്രണിൻ (Safranin): ഇത് കൗണ്ടർ സ്റ്റെയിൻ ആണ്. നിറം നഷ്ടപ്പെട്ട ഗ്രാം നെഗറ്റീവ് ബാക്ടീരിയകളെ ഇത് ചുവപ്പ് നിറത്തിൽ സ്റ്റെയിൻ ചെയ്യുന്നു. ഗ്രാം പോസിറ്റീവ് ബാക്ടീരിയകൾ വയലറ്റ് നിറം നിലനിർത്തുന്നതിനാൽ സാഫ്രണിൻ അവയിൽ കാര്യമായ നിറവ്യത്യാസം ഉണ്ടാക്കുന്നില്ല.
അതുകൊണ്ട്, ഗ്രാം സ്റ്റെയിനിംഗ് പൂർത്തിയാകുമ്പോൾ, ഗ്രാം പോസിറ്റീവ് ബാക്ടീരിയകൾ വയലറ്റ് നിറത്തിലും ഗ്രാം നെഗറ്റീവ് ബാക്ടീരിയകൾ ചുവപ്പ് നിറത്തിലുമാണ് കാണപ്പെടുന്നത്.